pokemon
New member
Adet (Regl) | gebelik dogum hamilelik yumurtlama gunu
Bu yazmzda kadnlarda adet duzensizlikleri, adet gecikme nedenleri, asr adet kanamalar neden olur, sebepleri nelerdir, adet olamama, adet oncesi yasanan skntlar ve tedavileri nasl olur konularn inceleyecegiz. Adet Kanamas (regl kanamas) Nedir? Basit olarak adet kanamasnn tanm seks hormonlar olan ostrojen ve progesteronun yumurtalklardan uretiminin duraksamaya ugramas ve boylece rahim ici duvarndaki endometriumun fonksiyon tabasnn dokulerek kanama seklinde atlmasdr. Her adet kanamasnn baslangc, ayn zamanda yumurtalklarda yavas yavas buyumeye baslayan, icinde yumurta hucresini tasyan ici su dolu kese salgladg ostrojen hormonu ile atlan tabaka tamir edilerek yeni bir adet doneminin baslangc olmaktadr. Adet Kanamas Nasl Olusur?
Adet donemi hormonal ve rahim ici degisikliklerine gore 2 evreli olarak gelisir. 1 inci evrede kadnlk hormonu hakimken 14uncu gunden sonra ise, hem ostrojen hem de progesteron (yumurtlama hormonu) hakimiyeti vardr. Dolaysyla her iki evrede rahim ic tabakas degisiklikleri farkllklar gosterir. 1inci donemde buyuyen dominant follikulun salgladg ostrojen arts ile, bir onceki adet kanamasnda dokulen adetle dokulen tabaka tamir etmeye baslar. Yumurtlamadan sonra (14uncu gunden sonra) ise follikulle gelisen korpus luteun (sar cisimcik), ostrojen uretmeye devam ederken ayn zamanda yumurtlama hormonu progesteronu da salglamaya baslar. Bu 2 hormonun etkisi ile endometrium olas bir gebelige kars hazrlanr. Eger gebelik yoksa korpus luteun programna hucre olumu gibi kendiliginden geriler ve boylece ostrojen ve progesteron duzeyleri duser. Ve sonunda da endometriumun fonksiyonel tabakasndan destek geri cekildigi icin, bu tabaka dokulur ve adet kanamas (regl kanamas)(mensturasyon) baslams olur. Bu adet kanamasnn baslamas ile azalms olan ostrojen hormonunun pozitif geri etkisi ile ureme merkezindeki (hipofizdeki) FSHn (yumurta uyarc hormonunun) uyarmas ile yumurtalklarda (overler de) yeni follikul buyumeye baslar. Ve yeni bir adet periyodunun baslamasna ve yukarda anlatlan 28 gunluk hormon ve endometrium degisiklikleri tekrarlamasna neden olur. Ozetle adet kanamas bir ostrojen ve progesteron cekilme kanamasdr. Kanama Bozukluklar ile ilgili Genel Bilgiler Normal adet kanamas duzeni 24 ila 35 gundur. Burada hesaplama yaparken sureyi kanama gunleri + temiz kalnan gunler olarak hesaplamak gerekir. Ornek; Bir kadnn kanamas 5 gun suruyorsa ve temiz kaldg gun says 19 ise 5+19=24 gunde bir adet goruyordur.
24 gunden az aralklarla adet goruldugunde polimenore, 35 gunden daha fazla uzun surede adet goruluyorsa oligomenore, 6 aydan daha fazla sure ile hic adet gormuyorsa amenore adyla isimlendirilir. Duzenli aralklarla uzun sure ve miktarda (7 gunden fazla ve 80cc nin uzerinde) kanama olursa menoraji adn alr. Sayet duzensiz aralklarla uzun sure kanama oluyorsa metroraji olarak isimlendirilir.
2 gunden az ve 7 gunden fazla kanamalar ile 30cc den az ve 80cc den fazla olan kanamalarla 24 gunden az aralklarla gelen, 35 gunden daha fazla aralklarla gelen adet kanamalarnn altnda yatan nedenler arastrlarak tedavi edilmelidir. Adet duzenine gore yumurtlama gunu su sekilde saptanr.(20 ila 38 yas aras): YUMURTLAMA TARIHI HESAPLAMA Ornek 1: 27 gunde adet goren bir kadnda, 27-14=13uncu gun yumurtlama gunudur. Ornek 2: 35 gunde adet goren bir kadnda, 35-14=21inci gun yumurtlama (ovulasyon) gunudur. Yukarda bahsedilen 14 rakamnn ozelligi; yumurtlama gununden sonra ki donemin 14 gunle sabit olmasndandr. Oysa ki yumurtlama gununden onceki gunler sabit degildir. Onun icin baslangc gununden degil bitis gununden hesaplanr. Bir kz cocugunun annesinin rahmi icerisindeyken 20nci haftada 6 milyon adet primordial follikul (ilkel yumurta hucresi) bulunurken, bu say dogumda 2 milyona duser. 13 yasnda ergenlik cagnda ise 200 bin adet sag yumurtalgnda ve 200 bin adet sol yumurtalgnda olmak uzere 400 bin adet primordial follikul mevcuttur. Bu say 38 yasnda 25 bin iken, menopozda ise 1000 kadardr. Genc yaslarda daha kaliteli yumurtalar kullanlr. Bu nedenden dolay menopoza yakn donemde bulunan yumurtalarn kalitesi dusuk oldugundan gebe kalabilme oran dusmekte, kromozom bozukluguna bagl anomalili cocuk dogurma ihtimalleri artmaktadr. Adet Oncesi Sknt Nedir? Adet oncesi; bas agrs, memede gerginlik ve asr duyarllk, karnda siskinlik, bacaklarda odem, aglama nobetleri, yorgunluk, cabuk ofkelenmek, gerginlik, istah artmas, dikkat eksikligi, susama ve depresyon belirtileri ile giden bir rahatszlktr. Adet kanamasndan yaklask 5 ila 7 gun once baslar. Tedavisinde progesteron iceren ilaclar, sakinlestiriciler ve antiandrojenik (yasmin gibi) ilaclar verilebilir.
Asr Adet Sancs : Adet sancs (dismenore) adet kanamas ile (regl kanamas ile) birlikte gorulen AGRIDIR. Cogunlukla kramp tarzndadr ve alt karn bolgesine yerlesmistir. Genellikle 15 ila 18 yas arasnda %70 orannda adet sancs gorulur.
Ergenlikte ilk adet kanamasndan itibaren ilk 3 yl icinde adet sanclaryla karslaslabilinir. Ergenlik cagndaki cocuklarn %15i adet sancs nedeniyle okullarn aksatmaktadrlar.
Adet sancsnn nedeni; uterus (rahim) adelesini kasan ve boylece adet kanamasna neden olan hormonlardan PROSTOGLANDIN hormon yapm, adet kanamasnn ilk 2 gununde cok artar. Buna bagl olarak adet sancs, bag agrs, bulant, kusma, bel agrs ve ishal gibi adet kanamasna eslik eden bulgular ortaya ckabilir. Yani prostoglandin F2 Alfa adet sancsndan sorumlu olan ajandr. Adet Sanclarnn Tedavisi : Prostoglandin sentez inhibitorleri bu rahatszlk icin yaygn bir sekilde kullanlmaktadrlar. Bunlardan aspirin, cok fazla yan etkileri oldugu icin pek tavsiye edilmez. Bunun yerine steroid olmayan antienflamatuar ajanlar kullanlmaktadr. Onlarca piyasa ismi olan bu ilaclarn etken maddelerini belirtelim. 1-Propionik asit turevleri (ibuprofen, naproksen) 2-Mefenamik asit turevleri (ponstan rolan, dicloferik asit gibi ajanlar saylabilir.) Adet sanclarnn %80 orannda adet sanclarnn bu ilaclar gecirirler. Bu ilaclara ragmen adet sanclar gecmiyorsa endometriozis hastalgnn veya genital organ bozukluklarn tespit etmek icin mutlaka laparoskopi operasyonu yapmak gerekir. Endometriozis tanm rahim ici bezlerin rahim dsna goc ederek bir takm enflamatuar ve yapsklga yol acan irili ufakl bir takm olusumlarn olmas durumudur. Ayrca adet sanclarnda pelvik enfeksiyon hastalklar da dusunulmelidir.
Bu yazmzda kadnlarda adet duzensizlikleri, adet gecikme nedenleri, asr adet kanamalar neden olur, sebepleri nelerdir, adet olamama, adet oncesi yasanan skntlar ve tedavileri nasl olur konularn inceleyecegiz. Adet Kanamas (regl kanamas) Nedir? Basit olarak adet kanamasnn tanm seks hormonlar olan ostrojen ve progesteronun yumurtalklardan uretiminin duraksamaya ugramas ve boylece rahim ici duvarndaki endometriumun fonksiyon tabasnn dokulerek kanama seklinde atlmasdr. Her adet kanamasnn baslangc, ayn zamanda yumurtalklarda yavas yavas buyumeye baslayan, icinde yumurta hucresini tasyan ici su dolu kese salgladg ostrojen hormonu ile atlan tabaka tamir edilerek yeni bir adet doneminin baslangc olmaktadr. Adet Kanamas Nasl Olusur?
Adet donemi hormonal ve rahim ici degisikliklerine gore 2 evreli olarak gelisir. 1 inci evrede kadnlk hormonu hakimken 14uncu gunden sonra ise, hem ostrojen hem de progesteron (yumurtlama hormonu) hakimiyeti vardr. Dolaysyla her iki evrede rahim ic tabakas degisiklikleri farkllklar gosterir. 1inci donemde buyuyen dominant follikulun salgladg ostrojen arts ile, bir onceki adet kanamasnda dokulen adetle dokulen tabaka tamir etmeye baslar. Yumurtlamadan sonra (14uncu gunden sonra) ise follikulle gelisen korpus luteun (sar cisimcik), ostrojen uretmeye devam ederken ayn zamanda yumurtlama hormonu progesteronu da salglamaya baslar. Bu 2 hormonun etkisi ile endometrium olas bir gebelige kars hazrlanr. Eger gebelik yoksa korpus luteun programna hucre olumu gibi kendiliginden geriler ve boylece ostrojen ve progesteron duzeyleri duser. Ve sonunda da endometriumun fonksiyonel tabakasndan destek geri cekildigi icin, bu tabaka dokulur ve adet kanamas (regl kanamas)(mensturasyon) baslams olur. Bu adet kanamasnn baslamas ile azalms olan ostrojen hormonunun pozitif geri etkisi ile ureme merkezindeki (hipofizdeki) FSHn (yumurta uyarc hormonunun) uyarmas ile yumurtalklarda (overler de) yeni follikul buyumeye baslar. Ve yeni bir adet periyodunun baslamasna ve yukarda anlatlan 28 gunluk hormon ve endometrium degisiklikleri tekrarlamasna neden olur. Ozetle adet kanamas bir ostrojen ve progesteron cekilme kanamasdr. Kanama Bozukluklar ile ilgili Genel Bilgiler Normal adet kanamas duzeni 24 ila 35 gundur. Burada hesaplama yaparken sureyi kanama gunleri + temiz kalnan gunler olarak hesaplamak gerekir. Ornek; Bir kadnn kanamas 5 gun suruyorsa ve temiz kaldg gun says 19 ise 5+19=24 gunde bir adet goruyordur.
24 gunden az aralklarla adet goruldugunde polimenore, 35 gunden daha fazla uzun surede adet goruluyorsa oligomenore, 6 aydan daha fazla sure ile hic adet gormuyorsa amenore adyla isimlendirilir. Duzenli aralklarla uzun sure ve miktarda (7 gunden fazla ve 80cc nin uzerinde) kanama olursa menoraji adn alr. Sayet duzensiz aralklarla uzun sure kanama oluyorsa metroraji olarak isimlendirilir.
2 gunden az ve 7 gunden fazla kanamalar ile 30cc den az ve 80cc den fazla olan kanamalarla 24 gunden az aralklarla gelen, 35 gunden daha fazla aralklarla gelen adet kanamalarnn altnda yatan nedenler arastrlarak tedavi edilmelidir. Adet duzenine gore yumurtlama gunu su sekilde saptanr.(20 ila 38 yas aras): YUMURTLAMA TARIHI HESAPLAMA Ornek 1: 27 gunde adet goren bir kadnda, 27-14=13uncu gun yumurtlama gunudur. Ornek 2: 35 gunde adet goren bir kadnda, 35-14=21inci gun yumurtlama (ovulasyon) gunudur. Yukarda bahsedilen 14 rakamnn ozelligi; yumurtlama gununden sonra ki donemin 14 gunle sabit olmasndandr. Oysa ki yumurtlama gununden onceki gunler sabit degildir. Onun icin baslangc gununden degil bitis gununden hesaplanr. Bir kz cocugunun annesinin rahmi icerisindeyken 20nci haftada 6 milyon adet primordial follikul (ilkel yumurta hucresi) bulunurken, bu say dogumda 2 milyona duser. 13 yasnda ergenlik cagnda ise 200 bin adet sag yumurtalgnda ve 200 bin adet sol yumurtalgnda olmak uzere 400 bin adet primordial follikul mevcuttur. Bu say 38 yasnda 25 bin iken, menopozda ise 1000 kadardr. Genc yaslarda daha kaliteli yumurtalar kullanlr. Bu nedenden dolay menopoza yakn donemde bulunan yumurtalarn kalitesi dusuk oldugundan gebe kalabilme oran dusmekte, kromozom bozukluguna bagl anomalili cocuk dogurma ihtimalleri artmaktadr. Adet Oncesi Sknt Nedir? Adet oncesi; bas agrs, memede gerginlik ve asr duyarllk, karnda siskinlik, bacaklarda odem, aglama nobetleri, yorgunluk, cabuk ofkelenmek, gerginlik, istah artmas, dikkat eksikligi, susama ve depresyon belirtileri ile giden bir rahatszlktr. Adet kanamasndan yaklask 5 ila 7 gun once baslar. Tedavisinde progesteron iceren ilaclar, sakinlestiriciler ve antiandrojenik (yasmin gibi) ilaclar verilebilir.
Asr Adet Sancs : Adet sancs (dismenore) adet kanamas ile (regl kanamas ile) birlikte gorulen AGRIDIR. Cogunlukla kramp tarzndadr ve alt karn bolgesine yerlesmistir. Genellikle 15 ila 18 yas arasnda %70 orannda adet sancs gorulur.
Ergenlikte ilk adet kanamasndan itibaren ilk 3 yl icinde adet sanclaryla karslaslabilinir. Ergenlik cagndaki cocuklarn %15i adet sancs nedeniyle okullarn aksatmaktadrlar.
Adet sancsnn nedeni; uterus (rahim) adelesini kasan ve boylece adet kanamasna neden olan hormonlardan PROSTOGLANDIN hormon yapm, adet kanamasnn ilk 2 gununde cok artar. Buna bagl olarak adet sancs, bag agrs, bulant, kusma, bel agrs ve ishal gibi adet kanamasna eslik eden bulgular ortaya ckabilir. Yani prostoglandin F2 Alfa adet sancsndan sorumlu olan ajandr. Adet Sanclarnn Tedavisi : Prostoglandin sentez inhibitorleri bu rahatszlk icin yaygn bir sekilde kullanlmaktadrlar. Bunlardan aspirin, cok fazla yan etkileri oldugu icin pek tavsiye edilmez. Bunun yerine steroid olmayan antienflamatuar ajanlar kullanlmaktadr. Onlarca piyasa ismi olan bu ilaclarn etken maddelerini belirtelim. 1-Propionik asit turevleri (ibuprofen, naproksen) 2-Mefenamik asit turevleri (ponstan rolan, dicloferik asit gibi ajanlar saylabilir.) Adet sanclarnn %80 orannda adet sanclarnn bu ilaclar gecirirler. Bu ilaclara ragmen adet sanclar gecmiyorsa endometriozis hastalgnn veya genital organ bozukluklarn tespit etmek icin mutlaka laparoskopi operasyonu yapmak gerekir. Endometriozis tanm rahim ici bezlerin rahim dsna goc ederek bir takm enflamatuar ve yapsklga yol acan irili ufakl bir takm olusumlarn olmas durumudur. Ayrca adet sanclarnda pelvik enfeksiyon hastalklar da dusunulmelidir.